Urinekleur en -geur begrijpen en wanneer u naar een arts gaat

Een gezonde urinefunctie betekent meestal dat er niets bijzonders is aan de kleur of geur van uw urine. Als u iets anders opmerkt, is het misschien tijd om naar een arts te gaan.

Lees hoe de kleur en geur van urine kunnen wijzen op een mogelijke medische aandoening.

Wanneer u naar het toilet gaat en uw urine ziet eruit en ruikt zoals gewoonlijk, dan is de kans groot dat u een gezond urinestelsel heeft. Maar hoe weet u of u naar uw zorgprofessional moet gaan als iets plotseling anders lijkt?

Urinekleur

De kleur van urine kan sterk variëren, afhankelijk van vele factoren. Als u bijvoorbeeld vitamines of supplementen gebruikt, merkt u misschien dat deze de urinekleur beïnvloeden. Medicatie, zowel voorgeschreven als vrij verkrijgbaar, kan ook het uiterlijk van de urine veranderen. Daarnaast kunnen bepaalde voedingsmiddelen de kleur aantasten. Bieten, bramen en rabarber kunnen bijvoorbeeld de urine rood of roze kleuren. En als u graag tuinbonen eet, ziet u misschien een donkerbruine kleur als u urineert.

Wat u allemaal binnen krijgt kan uw urine een waaier van kleuren geven. Rode, roze, oranje, bruine, en zelfs blauwe of groene urine kan gewoon het resultaat zijn van medicatie, vitamines of voedsel dat u onlangs heeft binnengekregen.

De kleur van de urine kan worden beïnvloed door wat u juist niet binnenkrijgt. Als u niet genoeg drinkt en uitgedroogd raakt, zal uw urine waarschijnlijk donkerder worden van kleur, in het gele,oranje of bruine spectrum. Als u te veel water drinkt, zal uw urine waarschijnlijk bijna helder zijn. Gelige tot amberkleurige urine zou erop kunnen wijzen dat u genoeg vocht binnen krijgt, dus niet dagelijks te weinig of te veel water drinkt.

Wanneer de urinekleur een mogelijk probleem aangeeft

Hoe kunt u zien wanneer de kleur van uw urine op een mogelijk medisch probleem wijst?

• Roodachtig: Als het niet het gevolg is van voedsel, vitamines of medicatie, kan een roodachtige kleur duiden op bloed in de urine. Langeafstandslopen en zware oefeningen kunnen soms bloed in de urine veroorzaken. Medische aandoeningen die bloed in de urine kunnen veroorzaken, omvatten, maar zijn niet beperkt tot: een vergrote prostaat, kankerachtige en goedaardige tumoren, urineweginfecties (UTI's), niercysten en nier- of blaasstenen.
• Oranje: Ervan uitgaande dat u niet uitgedroogd bent, kan oranje urine het gevolg zijn van een probleem met uw lever of galwegen. Dit medische probleem gaat meestal gepaard met lichtgekleurde ontlasting. Raadpleeg een arts als u beide symptomen ervaart.
• Groen: Als uw urine groen is en niet wordt veroorzaakt door iets dat u heeft ingenomen, kan dit duiden op een urineweginfectie die wordt veroorzaakt door een specifieke bacterie.
• Donkerbruin: Als het niet het gevolg is van uitdroging of iets dat u heeft gegeten, kan uw urine donkerbruin zijn door een urineweginfectie of een lever- of nieraandoening.

Als uw urine ook nog troebel is, kunnen urineweginfecties of nierstenen de oorzaak zijn.

Als u er zeker van bent dat veranderingen in de kleur van de urine niet te wijten zijn aan uitdroging of iets wat u heeft binnengekregen, of als u bijkomende symptomen heeft, maak dan een afspraak met uw zorgprofessional om het te bespreken. 

Urinegeur

Urine bestaat voor het grootste deel uit water. De geur wordt dus veroorzaakt door de hoeveelheid en concentratie afvalstoffen die de nieren uitscheiden. Veranderingen in de urinegeur zijn vaak tijdelijk en gebaseerd op wat u eet (denk aan asperges) en niet noodzakelijk een gevolg van een ernstige aandoening.

Een ongebruikelijke of sterke urinegeur kan echter eventueel wijzen op een medische aandoening. Veelvoorkomende oorzaken omvatten, maar zijn niet beperkt tot: uitdroging, een urineweginfectie, blaasontsteking, problemen gerelateerd aan diabetes, een gastro-intestinale blaasfistel (een abnormale verbinding tussen de blaas en de darmen) en metabole stoornissen.

Houd er rekening mee dat een verandering in urinegeur slechts één symptoom is. Andere symptomen kunnen aanwezig zijn met mogelijke onderliggende medische aandoeningen. Als u behalve een andere urinegeur nog andere symptomen ervaart, raadpleeg dan uw zorgprofessional.