Kennis over intermitterend katheteriseren bij SCI

Heeft u ruggenmergletsel (SCI) en adviseert uw zorgprofessional om een katheter te gebruiken, dan volgt hier basisinformatie over de productkeuze.

Lees meer over verschillende katheterkeuzes.

Na een ruggenmergletsel zal uw zorgteam samen met u bepalen of u in staat bent zelf uw blaas volledig en regelmatig te legen. Als het niet lukt om uw blaas zelfstandig en volledig te legen, heeft u misschien een katheter nodig. Een katheter is een klein, hol en flexibel buisje dat in de blaas gebracht wordt om urine te laten afvloeien.

Er zijn twee soorten katheters; verblijfskatheters en intermitterende katheters. Een verblijfskatheter is bedoeld om gedurende langere tijd in de blaas te blijven. Een intermitterende katheter wordt in de blaas gebracht om de urine te laten afvloeien waarna deze weer wordt verwijderd. Men noemt deze techniek intermitterend katheteriseren (IC).

Er bestaan ook zogenaamde externe katheters, deze zijn niet bedoeld om in de blaas in te brengen, maar kunnen door mannen gebruikt worden bij urineverlies.

Intermitterende katheterisatie*

Als het niet lukt om uw blaas (volledig) te ledigen, kan intermitterend katheteriseren helpen om een goede blaas- en nierfunctie te behouden en complicaties te voorkomen. Omdat het belangrijk is te leren hoe en waar u de intermitterende katheter kunt inbrengen, zal een zorgprofessional u dit aanleren. Het is noodzakelijk dat u in staat bent uw plasbuis te bereiken en de katheter te hanteren. De uitgang van de plasbuis bevindt zich bij mannen op de top van de penis en bij vrouwen net boven de vagina.

Sommige vrouwen kunnen hun eigen plasbuis niet zien. Daarom is het gangbaar om zelfkatheterisatie aan te leren op de tast of met behulp van een spiegeltje. Als u niet in staat bent uzelf te katheteriseren kan een geïnstrueerd familielid of een zorgverlener u daarbij helpen.

Enkele weetjes:

• Als zelf plassen helemaal niet lukt kan zelfkatheterisatie 4 tot 6 keer per dag nodig zijn. Als na het plassen uw blaas niet volledig leeg is, kan zelfkatheterisatie 1 tot 4 keer per dag nodig zijn. Volg de adviezen van uw zorgprofessional op.
• Kathetermaterialen kunnen discreet worden meegenomen in bijvoorbeeld uw (broek)zak of (hand)tas.
• U kunt de urine via de katheter laten weglopen in een toilet, urinaal of in een urineopvangzak. U kunt ook een gesloten kathetersysteem gebruiken: een katheter met een geïntegreerde urine-opvangzak.
• Mensen van allerlei leeftijden kunnen zelfkatheterisatie aanleren
• Intermitterende katheters zijn verkrijgbaar in diverse uitvoeringen, onder andere niet-gecoat, met een hydrofiele of niet-hydrofiele coating, of voorzien van gel.

Verblijfskatheter

Als u niet in staat bent om zelfkatheterisatie toe te passen is een verblijfskatheter misschien geschikt voor u. Een verblijfskatheter wordt in de blaas gehouden door een met vocht gevuld ballonnetje en zorgt voor continue afvoer van urine. Als een verblijfskatheter gedurende een langere periode nodig is, moet deze regelmatig vervangen worden. Vraag hierover informatie aan uw zorgprofessional.

Bij een verblijfskatheter is gebruik van een urine-opvangzak nodig. Er zijn twee soorten urine-opvangzakken: een opvangzak voor aan het been (overdag) en een grotere opvangzak (’s nachts). Een beenzak kan discreet onder broek of rok aan het been worden bevestigd en kan eenvoudig geleegd worden in het toilet. De nachtopvangzak wordt meestal aan de bedrand of het bedframe gehangen.

Alle verblijfskatheters brengen risico´s op complicaties met zich mee. Deze zullen met u besproken worden door uw zorgteam. Deze complicaties zijn onder andere: urineweginfecties (UWI´s), beschadiging van de plasbuis, blaasstenen, of bloed in de urine.

Externe katheter voor mannen

Er is ook een ander type katheter, een externe katheter voor mannen. Deze is speciaal ontwikkeld voor mannen met urineverlies. Deze externe katheter lijkt op een condoom en wordt bevestigd op de penisschacht. Hij wordt discreet onder de kleding gedragen en gekoppeld aan een beenzak of nachtopvangzak.

Welke katheter is geschikt voor u?

Het kan lastig zijn om te beslissen welk type katheter u wilt gebruiken. Het is belangrijk om te begrijpen dat elk type katheter is ontworpen om blaaslediging mogelijk te maken. Welke katheter u kiest is afhankelijk van uw letsel, omstandigheden en behoeftes. Uw zorgteam kan u helpen om uw keuzes verfijnen en een katheter te kiezen die het beste bij u en bij uw situatie past.

*Lees voor gebruik van een intermitterende katheter de gebruiksaanwijzing voor informatie over beoogd gebruik, contra-indicaties, waarschuwingen, voorzorgsmaatregelen en instructies.