4 voedselgerelateerde problemen – en hoe deze te voorkomen

Is er bij u een colo- of ileostoma aangelegd, dan ervaart u mogelijk enkele voedselgerelateerde problemen. Het goede nieuws is dat u deze kunt voorkomen door uw voedselpatroon op enkele punten aan te passen.

Er zijn 4 voedselgerelateerde problemen die u kunt voorkomen.

Wanneer uw lichaam zich aanpast aan uw stoma, ervaart u mogelijk enkele problemen die met eten te maken hebben. Als u een ileostoma heeft (een stoma van de dunne darm), is verstopping iets dat u absoluut dient te voorkomen, indien verstopping toch optreedt, roep dan direct medische hulp in. Maar als u enkele eenvoudige richtlijnen volgt en bepaalde voedingsmiddelen vermijdt, kunt u veel problemen voorkomen. Hieronder vindt u meer informatie over vier veelvoorkomende problemen.

Darmgas

Darmgas, en de bijbehorende geur, kunnen u in verlegenheid brengen maar gelukkig zijn er manieren om het te voorkomen. Dit is wat u kunt doen:

• Wees alert op veranderingen: wanneer uw darmen opnieuw beginnen te functioneren, zult u een wisselende hoeveelheid darmgas aantreffen in uw opvangzakje. Maar als u vóór uw operatie ook last heeft gehad van bovenmatig veel darmgas, zult u dat probleem waarschijnlijk nog steeds hebben.
• Voorkom dat u lucht inslikt: darmgas wordt niet alleen veroorzaakt door wat u eet en drinkt, maar ook door ingeslikte lucht. Vermijd koolzuurhoudende dranken, roken, kauwgum en het kauwen met uw mond open. * Gebruik een opvangzakje met een filter. De filter laat wel het gas uit het opvangzakje, maar niet de geur. De filter voorkomt ook de ophoping van darmgas, zodat het opvangzakje niet wordt opgeblazen als een ballon. Filters werken het best als uw ontlasting vaster is.
• Vermijd voedselproducten die darmgas kunnen veroorzaken: bonen, bier, koolzuurhoudende dranken, broccoli, spruitjes, kool, uien en komkommers.
• Vermijd voedselproducten die de geur kunnen versterken: asperges, broccoli, spruitjes, kool, bloemkool, eieren, vis, knoflook, uien en bepaalde kruiden.

Diarree

Als uw ontlasting nagenoeg vloeibaar wordt en het volume merkbaar toeneemt, heeft u waarschijnlijk diarree. Dit kan te maken hebben met voedsel, medicatie of een buikgriep. Als u elk uur uw opvangzakje moet legen, verliest u veel te veel lichaamsvocht. Als diarree plotseling opkomt, en 24 uur of langer aanhoudt, schakel dan medische hulp in. Hier zijn enkele manieren om diarree te voorkomen:

• Maak uw ontlasting steviger: eet voedselproducten zoals appelmoes, bananen, kaas, gekookte noedels, pretzels, witte rijst, geroosterd witbrood en marshmallows.
• Vermijd voedselproducten die meer ontlasting produceren: vezelrijke producten, rauwe groenten en fruit, gekruid eten, vetrijke producten, cafeïne, noten en mais.
• Voorkom uitdroging: drink meer en vermijd voedsel en dranken die een dunnere ontlasting veroorzaken (zie hierboven). En leeg uw opvangzakje vaker. Drink minder sportdrankjes en eet meer bananen, bouillon, aardappelen, tomaten en crackers.

Als door deze maatregelen uw diarree niet binnen 24 uur verdwijnt, neem dan contact op met uw zorgprofessional.

Obstipatie

Obstipatie kan een veelvoorkomend probleem zijn voor zowel mensen met als zonder stoma. Iemand met een colostoma (een stoma van de dikke darm), niet een ileostoma (een stoma van de dunne darm), heeft de grootste kans op obstipatie. Hier zijn enkele tips:

• Zoek de mogelijke oorzaken: bepaalde soorten medicijnen, onregelmatige lichaamsbeweging, stress of onvoldoende vezelrijk voedsel kunnen obstipatie veroorzaken of daaraan bijdragen.
• Drink meer water: dit draagt bij aan het verhelpen van uw obstipatie. Echter, als u een vloeistofbeperkt dieet volgt, kunt u deze tip negeren.
• Eet meer van deze producten: haverzemelen, verse groenten en fruit, steenvruchten – zowel vers als gedroogd (zoals perziken, pruimen en kersen) en volkorengranen.
• Vermijd bepaalde voedselsoorten: obstipatie kan worden veroorzaakt door vezelarme producten, de meeste vleessoorten, zuivelproducten, geraffineerde suikers en bewerkte voedingsmiddelen of fastfood. Van appelmoes, bananen, kaas, gekookte noedels, pretzels, witte rijst, geroosterd witbrood en marshmallows is ook bekend dat ze de ontlasting steviger maken, dus kunt u deze voedselsoorten beter vermijden tot het probleem is opgelost.

Verstopping

Als u een ileostoma heeft en last heeft van krampen en pijn in de buik, in combinatie met waterige diarree of helemaal geen ontlasting, is het mogelijk dat u een verstopping of darmobstructie (ileus) heeft. Schakel dan direct medische hulp in. U kunt als volgt de kans op verstopping verkleinen:

• Vermijd vezelrijk voedsel: het kost meer moeite om vezelrijke producten door de darmen te verplaatsen en uit te scheiden door de stoma. Eet geen rauwe groenten, kokosnoten, mais, noten, gedroogd fruit, popcorn of andere voedselsoorten die veel vezels bevatten.
• Vermijd andere voedselproducten die een obstructie kunnen veroorzaken: hiertoe behoren selderie, Chinese groenten, druiven, rozijnen en champignons.
• Kauw uw voedsel grondig: het spijsverteringsproces begint bij het goed kauwen van uw eten. Bij het kauwen worden spijsverteringsenzymen afgegeven aan de maag, die ook bijdragen aan het afbreken van voedsel.
• Meer drinken: Vocht helpt om voedsel uiteen te laten vallen in steeds kleinere delen, wat de spijsvertering ten goede komt. Acht glazen water per dag is een goede algemene richtlijn.
• Volg een dieet met groenten en fruit: uw arts heeft u wellicht vertelt om de eerste zes tot acht weken na de operatie uitsluitend gekookte (geen rauwe) groenten en fruit te eten. Dit geeft uw lichaam de tijd om zich aan de veranderingen in de spijsvertering aan te passen.

Opmerking: als u geen ontlasting heeft en moet braken, is het belangrijk dat u onmiddellijk uw arts raadpleegt, of naar de spoedeisende hulp gaat.

Open of print de volledige pdf-brochure: Leven met een stoma: Gezond eten